هیپوکالمی
تعریف هیپوکالمی:
پایین تر از نرمال بودن سطح پتاسیم خون را هیپوکالمی گویند. تعادل بین
مقدار پتاسیم داخل سلولی و خارج سلولی ضروری است. این تعادل امکان حفظ
پتانسیل استراحت غشای سلولی را می دهد. زمانی که این دو سطح پایین باشد،
تحریک بیشتر از طبیعی برای دپولاریزه کردن غشای سلول لازم است. سلول های
زیادی دچار کندی می شوند، بخصوص سلول های عصبی. هرچند سلول های قلبی تهییج
پذیر می شوند. دفع مایعات در اثر دیورتیک ها یا اسهال، اختلالات آندوکرین
از قبیل پرکاری تیروئید، بالا بودن سطح آلدسترون خون (hyperaldosteronism)،
جذب ناکافی پتاسیم مواد غذایی، پایین بودن سطح منیزیوم همگی با پایین بودن
سطح پتاسیم خون همیاری می کنند. منبع اصلی پتاسیم بدن جذب از مواد غذایی
است، بنابراین بیمارانی که دارای وضعیت تغذیه نامناسب هستند یا برای مدت
طولانی NPO بوده اند، در خطر ابتلا به هیپوکالمی هستند.
پیش آگهی
پایین
بودن سطح پتاسیم خون ممکن است در دامنه علائم جزئی تا تهدید کننده زندگی
متغیر باشد. هرچه سطح پتاسیم غیرطبیعی تر باشد، شانس ابتلای بیمار به
آریتمی های قلبی بیشتر می شود. تصحیح یا درمان عامل زمینه ای برای کمک به
بازیافت تعادل الکترولیت ها ضروری است.
علائم و نشانه های تشخیصی
♦ ضعف عضلانی بخاطر نیاز به محرک قوی تر سلول در اثر پایین بودن سطح پتاسیم
♦ کرامپ های عضلانی
♦ خستگی و ناخوشی و لتارژی (خواب آلودگی مرضی)
♦ کاهش رفلکس تاندون عمقی در اثر فقدان پاسخ بافت عصبی به محرک نرمال
♦ بی اشتهایی و یبوست در اثر کاهش حرکات دودی روده ها
♦ طپش قلب در اثر آریتمی قلبی ناشی از افزایش تحریک پذیری عضله قلب
♦ رابدومیولیز (Rhabdomyolysis) – تخریب یا دژنراسیون بافت عضله در هیپوکالمی شدید
♦ ایست قلبی در هیپوکالمی شدید
تست های تشخیصی
♦ سطح پتاسیم سرم کمتر از ۳٫۵ mEq/L
♦ نوار قلب نشانگر وقوع امواج U، افت قطعه ST، انقباضات زودرس بطنی (PVC)، بلوک AV است
درمان
♦ تصحیح عدم تعادل مایعات
♦ توقف یا تغییر رژیم دارویی که با دفع پتاسیم همیاری دارد، برای مثال دیورتیک های لوپ
♦ تشویق به مصرف غذاهای سرشار از پتاسیم
♦ تجویز مکمل های پتاسیم
♦ تجویز پتاسیم با مایع وریدی
♦ اجتناب از گلوکز در مایع تزریق پتاسیم، زیرا پتاسیم را به داخل سلول شیفت می دهد
♦ نباید در خطوط وریدی محیطی غلظت پتاسیم بیشتر از ۴۰ mEq/L باشد
♦ پایش ریتم قلبی
تشخیص های پرستاری
♦ عدم تحمل فعالیت
♦ کاهش برونده قلبی
♦ خستگی
مداخلات پرستاری
♦ پایش علائم حیاتی بیمار از نظر هر گونه تغییر
♦ پایش سیستم قلبی از نظر ریت، ریتم، کمبود نبض
♦ پایش و ثبت جذب و دفع
♦ پایش موضع انفوزیون وریدی از نظر قرمزی، تورم، گرمی و درد
♦ آموزش بیمار در مورد داروهای مصرفی
♦ آموزش غذاهای سرشار از پتاسیم به بیمار (موز، گوجه فرنگی، آب پرتقال)
