سندرم گیلن باره
سندرم گیلن باره یک اختلال حاد و پیشرونده اتوایمون است که اعصاب محیطی را درگیر می کند. علائم با آسیب دیدن غلاف میلین پوشش اعصاب محیطی در اثر واکنش اتوایمون ظاهر می شوند. این بیماری عمدتاً در پی عفونت ویروسی، جراحی، سایر بیماری حاد یا واکسیناسیون با فاصله چند هفته رخ می دهد. گیلن باره بالا رونده (Ascending Guillain-Barré) ضعف عضلانی و فلجی را نشان می دهد که از قسمت های دیستال اندام های تحتانی شروع شده و به سمت بالا پیشرفت می کند. بیمار ممکن است اختلال درک حسی همان منطقه را تجربه کند، از قبیل احساس راه رفتن چیزی روی پوست، گزگز، سوزش یا درد. پیشرفت علائم ممکن است چند ساعت تا روزها طول بکشد. گیلن باره پایین رونده (Descending Guillain-Barré) با درگیری عضلات صورت، فک یا حلق شروع شده و به سمت پایین پیش می رود. اختلال تنفسی با پیشرفت فلج و رسیدن به عضلات بین دنده ای و دیافراگم نگران کننده می شود. اختلال تنفسی در بیماران مبتلا به گیلن باره پایین رونده سریعتر ایجاد می شود. سطح هوشیاری، وضعیت روانی و ذهنی، شخصیت، اندازه مردمک ها درگیر نمی شود.
پیش آگهی
حمایت
و پایش بیمار در طی پیشرفت علائم اهمیت دارد. درگیری عضلات تنفسی ممکن است
موجب مخاطره یا نارسایی تنفسی شود. درگیری ناحیه چشمی ممکن است موجب کوری
شود. اگر بدنه سلول عصبی در طی فاز حاد بیماری آسیب ببیند، ممکن است نقص
های دائمی در منطقه درگیر ایجاد شود. در غیر اینصورت، آکسون نورون ممکن است
در طی چند ماه ناحیه میلین آسیب دیده را ترمیم کند.
علائم و نشانه های تشخیصی سندرم گیلن باره
♦ احساس سوزش یا خزش روی پوست در اثر از بین رفتن غلاف میلین آکسون سلول های عصبی
♦ ضعف متقارن یا فلج شل، عمدتاً با الگوی بالا رونده
♦ فقدان واکنش تاندون های عمقی ناشی از تغییرات عصبی – رفلکس ها نیز پاسخ حسی – حرکتی هستند که در سطح نخاع رخ می دهد، نه مغز.
♦ وجود سابقه عفونت اخیر یا بیماری حاد
♦ ضعف صورت، مشکل بلع، تغییرات بینایی در بیماری پایین رونده
♦ متغیر بودن فشار خون و اختلال ریتم قلبی ناشی از پاسخ اتوایمون سیستم عصبی
تست های تشخیصی
♦
در نمونه گیری مایع مغزی نخاعی از طریق لومبار پانکچر (Lumbar puncture)
ممکن است افزایش پروتئین در مایع مغزی نخاعی دیده شود، البته ممکن است در
ابتدای بیماری دیده نشود.
♦ مطالعه هدایت عصبی نشانگر کند شدن سرعت هدایت است
♦ تست های عملکرد ریوی ممکن است نشانگر کاهش حجم جاری و ظرفیت حیاتی باشند.
درمان سندرم گیلن باره
♦ پایش تنفس و حمایت تهویه در صورت نیاز
♦ پلاسمافرز برای تبادل پلاسما در جهت دفع آنتی بادی ها از گردش خون
♦ تجویز وریدی ایمونوگلوبولین ها پس از خارج سازی IgA سرم در آزمایشگاه
♦ گذاشتن لوله معده (NG tube) در صورت وجود مشکل بلع
تشخیص های پرستاری سندرم گیلن باره
♦ الگوی تنفسی ناموثر
♦ اختلال تبادل گازی
♦ اختلال تحرک جسمی
♦ بی قدرتی
مداخلات پرستاری
♦ پایش بیمار از نظر پیشرفت تغییرات حسی و درکی
♦ پایش وضعیت تنفسی از نظر هر گونه تغییر تلاش یا ریت تنفس، استفاده از عضلات فرعی تنفسی، سیانوز، تغییر صداهای تنفسی، تنگی نفس با حرف زدن، تحریک پذیری، کاهش هوشیاری شناختی بیمار
♦ تماس با پزشک در صورت تغییر تنفسی یا کاهش نتایج پالس اکسیمتری
♦ پایش رفلکس بلع بیمار
♦ پایش تغییرات بینایی
♦ پایش توانایی برقراری ارتباط بیمار، بیمار ممکن است به روش خاصی برای ارتباط نیاز داشته باشد اگر نتواند از سیستم زنگ اخبار استفاده کند
♦ چرخاندن و وضعیت دهی بیمار در تخت
♦ مشاوره با مددکار اجتماعی یا روحانی برای خدمات حمایتی موجود برای بیمار
♦ آموزش موارد زیر به بیمار:
» اهمیت چرخیدن و وضعیت دهی در تخت
» مراقبت از موضع دسترسی پلاسمافرز
» اهمیت برنامه ریزی مراقبت در منزل مورد نیاز
