بیماری کرون
بیماری کرون یک بیماری التهابی غیر مداوم است که می تواند هر نقطه ای از بدن از دهان تا مقعد را درگیر کند. بیشتر مواقع روده کوچک و بزرگ درگیر است، اغلب در یک چهارم تحتانی راست شکم رخ می دهد، جایی که ایلئوم نهایی و کولون بالا رونده به هم وصل می شوند. بیماران عمدتا دچار بروز علائم تدریجی و غافل گیر کننده و متناوب می شوند. بیماری باعث التهاب ترانس مورال (transmural) شده و عمقی تر از لایه های مخاطی سطحی را درگیر می کند و تمامی لایه های بافت دچار التهاب می شوند. با گذر زمان تغییرات التهابی مجاری گوارشی می تواند موجب تنگی مجاری یا شکل گیری فیستول شود. بافت مبتلا دچار گرانولوما (granulomas) شده و ظاهری خالدار در داخل بافت نرمال پیدا می کند. استعداد ژنتیکی درگیر بوده و اوج زیست آماری آن در ۱۶ تا ۲۱ سالگی است.
پیش آگهی
بیماری
کرون یک اختلال مزمن است و دارای دوره های نشست و تشدید و عود است. بسیاری
از بیماران نهایتا به مداخله جراحی برای رفع انسداد رود، تنگی یا فیستول
نیاز پیدا می کنند.
علائم و نشانه های تشخیصی بیماری کرون
♦ تب
♦ درد یک چهارم راست تحتانی شکم
♦ اسهال (غیر خونی)
♦ توده شکمی
♦ کاهش وزن (غیر برنامه ریزی شده)
♦ خستگی
♦ نفخ بعد از صرف غذا (postprandial)
♦ کرامپ شکمی ناشی از اسپاسم
♦ بوربوریگمی (Borborygmi) – صداهای بلند و مکرر روده
♦ تشکیل فیستول (روده به روده، روده به معده، روده به مثانه، روده به پوست، روده به واژن)
♦ زخم های آفتی (Aphthous ulcers) – زخم شدن دهان
♦ سنگ کلیه (Nephrolithiasis)
تست های تشخیصی
♦ بالا رفتن ریت رسوب گلبولی (ESR) در زمان حمله
♦ کم خونی – ناشی از کمبود ویتامین B12 و اسید فولیک
♦ پایین بودن سطح آلبومین
♦ اختلال الکترولیت در اثر اسهال و سوء جذب
♦ باریوم انما نشانگر نواحی «هسته سیبی» (apple core) در محل تنگ شدگی لومن، باریک شدن ناشی از التهاب، تشکیل فیستول است. در صورت نگرانی از پارگی روده نباید گرافی با انمای باریوم انجام شود.
♦ تشکیل آبسه و ضخیم شدن دیواره روده در اثر التهاب در CT اسکن مشاهده می شود.
♦ برای مشاهده مستقیم مجاری گوارشی تحتانی یا انجام بیوپسی سیگموئیدسکوپی (Sigmoidoscopy) یا کولونوسکوپی (colonoscopy) انجام می شود.
درمان بیماری کرون
♦ محدودیت تغذیه ای
♦ مکمل های تغذیه ای
♦ تجویز ویتامین B12 و اسید فولیک
♦ تجویز آمینوسالیسیلات ها برای القا یا حفظ بهبودی
» مسالامین (mesalamine)
» سولفاسالازین (sulfasalazine)
» السالازین (olsalazine)
» بالسالازید (balsalazide)
♦ تجویز گلوکوکورتیکوئیدها برای کاهش التهاب:
» هیدروکورتیزون (hydrocortisone)
» بودسونید (budesonide)
♦ تجویز آنالوگ های پورین برای القا یا حفظ بهبودی
» آزاتیوپرین (azathioprine)
» ۶- مرکاپتوپورین (۶-mercaptopurine)
♦ تجویز متوترکسات (methotrexate) برای القا یا حفظ بهبودی
♦ تجویز داروهای ضد اسهال برای کاهش دفع مایعات؛ با احتیاط تجویز شود:
» دیفنوکسیلات هیدروکلراید (diphenoxylate hydrochloride) و آتروپین سولفات (atropine sulfate)
♦ مایعات وریدی برای حفظ هیدراتاسیون بیمار
♦ تصحیح جراحی تنگی، انسداد یا فیستول گوارشی
تشخیص های پرستاری بیماری کرون
♦ درد حاد
♦ ریسک عدم تعادل تغذیه: کمتر از نیاز بدن
♦ اختلال دفع روده ای
مداخلات پرستاری
♦ پایش علائم حیاتی از نظر افزایش درجه حرارت، نبض، تغییرات فشار خون
♦ پایش جذب و دفع
♦ بررسی شکم از نظر صداهای روده، تندرنس، توده
♦ بررسی زخم بعد از عمل از نظر نشانه های عفونت، ترشح
♦ مراقبت از زخم بعد از عمل
♦ استفاده از پدهای جذاب برای راحتی بیمار
♦ تمیز کردن فوری پوست در وجود ترشح و تماس با پوست
♦ تجویز مکمل های تغذیه ای از قبیل Ensure, Sustacal, Vivonex
♦ آموزش مراقبت در منزل به بیمار
